Reeks #blogs over #hoogbegaafdheid
In 2007 zijn twintig experts op het gebied van hoogbegaafdheid tot een gezamenlijke positieve omschrijving van hoogbegaafdheid gekomen: het Delphi-model. (Kooijman- van Thiel, OYA Prod.)
Het model zegt iets over de persoonlijke beleving van hoogbegaafdheid en de betekenis ervan voor jou als hoogbegaafde zelf. Hoe is het om hoogbegaafd te zijn en met welke eigenschappen moet je dan uit de voeten kunnen? Het Delphi-model zegt iets over het zijn, het denken, het voelen, het willen, het doen en het waarnemen van hoogbegaafden, en over het onderlinge samenspel tussen al deze facetten.
Denken: Je hebt grote intellectuele vermogens. Toch zijn er ook hoogbegaafden die dit niet zo laten zien aan de buitenwereld. Ze denken/dromen veel en lijken soms wat teruggetrokken. En soms komt er dan ineens een heel doordachte vraag of een mooie gedachtesprong. Veel hoogbegaafden zijn kritische denkers, die er plezier in hebben om over complexe vraagstukken na te denken. Jongeren doen dit vaak onbewust.
Zijn: Je hebt een grote behoefte aan autonomie. Dit is de drang om zelf te kunnen bepalen en de noodzaak tot zelfbeschikking. Een peuter heeft bijvoorbeeld een grote drang om zelf te bepalen welke kleding ze aan wil trekken. Of om zelf te bepalen waarmee hij zich wil vermaken. Een groter kind kan de sterke behoefte hebben om zijn eigen leerstof te kiezen. Of kan erg slecht tegen autoriteit. Dit kan dan nogal brutaal overkomen. Maar wanneer je meer ruimte krijgt voor deze autonomie, ben je meestal al snel veel prettiger in de omgang.
Voelen: Je hebt een heel rijk en breed gevoelsleven. Het lijkt alsof alles bij jou sterker aanwezig is. Je zou bijna kunnen stellen dat het bewustzijnsniveau sterker is dan normaal, waardoor hoogbegaafden een dieper en rijker gevoelsleven krijgen.
Willen: Wanneer je iets bedacht hebt, je er erg enthousiast voor voelt en dat graag zélf wilt ontdekken (autonomie), dan ontstaat er een grote gedrevenheid. Je kunt daardoor onbegrensd nieuwsgierig zijn.
Doen: Je hebt de sterke drang om van jouw ideeën iets te maken, iets te creëren.
Waarnemen: Je bent in staat om zeer gedetailleerd waar te nemen. Je bent zeer gevoelig voor allerlei prikkels van buitenaf. Soms zelfs ronduit overgevoelig. En hoe sterker die overgevoeligheid is, hoe sneller je daardoor in de problemen kan komen.
Creatief: Je bent een creatieve denker, je denkt anders dan andere mensen. Daardoor kom je soms op heel andere oplossingen bij opdrachten of heb je goede ideeën die afwijken van de gangbare ideeën.
Snel: Je bent een snelle denker. Je legt vlot verbanden. Je hebt minder behoefte aan herhaling en bent sneller verveeld. Het snelle kan soms erg zichtbaar zijn; heel snel praten of druk bewegen. Maar soms speelt dit snelle zich volledig af in het hoofd en zie je aan de buitenkant geen drukte.
Intens: Je denkt en doet alles veel intenser. Het voelen, de behoefte aan autonomie en de manier van uiten is intens.
Complex: Je houdt van ingewikkelde vraagstukken die je kritisch van meerdere kanten kunt bekijken.
Het Delphi-model is doelbewust positief van toonzetting, gericht op de positieve kanten van hoogbegaafdheid en op de mogelijkheden, de kwaliteiten die hoogbegaafdheid biedt. Het model wijst op kansen.
Aan de andere kant laat het ook precies zien waar hoogbegaafden kunnen botsen met de onderwijscultuur en binnen een organisatie: introvert, intens en kritisch. Grote behoefte aan autonomie, problemen met autoriteit. Een rijk en diep gevoelsleven, hoog bewustzijn en prikkelgevoelig. Creatieve denkers, gedreven om te creëren en houden van ingewikkelde vraagstukken.
(Hoog)begaafdheid zit ‘m dus niet alleen in een goed stel hersens. Juist de intensiteit en gevoeligheid, een sterk gevoel voor rechtvaardigheid, nieuwsgierigheid en creativiteit in denken zijn de kern van het hoogbegaafde ‘zijn’.
Meer lezen?
Online programma's
Download de 'Spaces' app van Wix en meld je aan bij “Talenteer Jezelf”. Zo blijf je op de hoogte en heb je makkelijk toegang tot de online programma's. Je kunt de online challenges ook op de website vinden.