Reeks #blogs over #perfectionisme
Je hebt altijd de vrijheid van keuze, de vrijheid om niet het slachtoffer te zijn van de omstandigheden. Edith Eger beschrijft dit in haar boek ‘De keuze, leven in vrijheid’ als volgt: “Mijn eigen zoektocht naar vrijheid en mijn jarenlange ervaring als gediplomeerd klinisch psycholoog hebben mij geleerd dat lijden universeel is. Maar het slachtofferschap is optioneel. Er zit een verschil tussen ‘het slachtoffer worden van’ en ‘de slachtofferrol’.
"De kans is groot dat we op een bepaalde manier ergens het slachtoffer van worden. Dat we zullen lijden onder een kwelling, ramp of misbruik, veroorzaakt door omstandigheden, mensen of organisaties waar we weinig tot geen invloed op hebben. Het komt van buitenaf. De slachtofferrol is iets dat van binnenuit komt. Niemand kan jou een slachtoffer maken. Dat kan alleen jijzelf. We kiezen en ontwikkelen de denkwijze van een slachtoffer. Een manier van denken die star, verwijtend, pessimistisch, bestraffend en zonder gezonde beperkingen of grenzen is. We zitten dan vast in het verleden, zijn niet in staat te vergeven. Zo worden we onze eigen gevangenisbewaarders. Mensen zitten soms opgesloten in de gevangenis van hun eigen geest, terwijl de sleutel in hun eigen zak zit.”
Dat sluit weer aan bij een blog dat ik twee jaar geleden op Bevrijdingsdag schreef. Daarin schreef ik over negatieve en positieve vrijheid. Negatieve vrijheid is de "vrijheid van invloed van anderen". Deze vrijheid houdt verband met vrijheid en bevrijding, bijvoorbeeld van dwang, van overheersing, ziektes en waandenkbeelden. Positieve vrijheid is de "vrijheid tot het inzetten van je eigen vermogen". Het is de mogelijkheid om te kiezen en het eigen leven in te richten. Het is de vrijheid waar men het over heeft wanneer het gaat over de vrije wil. De omstandigheden dwingen je nergens toe, je kiest er voor om in je eigen gevangenis te verblijven.
Edith omschrijft haar eigen gevangenis als bewijsdrang. “Ik ben zo geobsedeerd door het bewijzen van mijn waarde, door het verdienen van mijn plek in de wereld. Ik ben mijn eigen gevangenisbewaarder geworden door tegen mezelf te zeggen: “Het maakt niet uit wat je doet, je zult nooit goed genoeg zijn.” Dit zelfondermijnende gedrag ontstaat in eerste instantie als nuttig gedrag. Een manier om in een behoefte te voorzien, behoefte aan goedkeuring, aandacht en affectie. Als je inziet waarom je bepaald gedrag hebt ontwikkeld is het makkelijker om te leren beter voor jezelf te zorgen en jezelf te accepteren.
Edith noemt zichzelf een bedriegster. “De verwachtingen die ik van mezelf had waren zo hoog, mijn angst om te falen zo overweldigend, en ik was zo met mezelf bezig dat ik degene die om hulp vroeg niet kon bereiken.” Dit gedrag is voor veel van mijn klanten vast erg herkenbaar: het ‘impostersyndroom’, het perfectionisme. Uiteindelijk verwijdert dit beperkende beeld van wie je 'moet' zijn je niet alleen van jezelf, maar ook van de ander. Je raakt steeds verder verwijderd van je behoeften.
"Werken heeft me bevrijd”, schrijft Edith verder. “Niet het werk dat de nazi’s bedoelden, het harde werken van opoffering en honger, van uitputting en slavernij. Het was het innerlijke werk. Ik heb geleerd te overleven en op te bloeien, ik heb mezelf leren vergeven, ik heb geleerd anderen te helpen hetzelfde te bereiken. Vrijheid ligt in het bestuderen van de voor ons beschikbare keuzes en het bestuderen van de gevolgen van die keuzes. Hoe meer keuzes je hebt, hoe minder je een slachtoffer gaat voelen. En als ik dit werk doe, ben ik niet langer de gegijzelde of de gevangene van iets. Dan ben ik vrij.”
Zoals Victor Frankl schrijft: “De zin van het bestaan is de belangrijkste motivatie voor de mens in zijn leven. Ieder mens heeft zijn eigen specifieke roeping of levenstaak. Alleen jijzelf kunt en moet deze vervullen, anders wordt jouw zin van het bestaan niet bevredigd.” Als we afstand nemen van de verantwoordelijkheid voor onszelf, dan geven we ons vermogen om zingeving te creëren en te ontdekken op. Met andere woorden: dan geven we het leven op.
En wat de kern van Frankls leer vormt: een persoon kan alles worden afgenomen, behalve één ding: “de laatste van de menselijke vrijheden, namelijk in alle gegeven omstandigheden kunnen kiezen welke houding je aanneemt, je eigen weg kunnen kiezen.“ Elk moment is een keuze. Hoe frustrerend, vervelend, uitputtend, pijnlijk of beklemmend onze ervaring ook is, we kunnen er altijd voor kiezen hoe we reageren. Wat een overeenkomst is tussen het verhaal van Frankl en dat van Edith Eger ligt ‘m juist weer in het los van de omstandigheden vrijheid ervaren. Beiden overleven ze de vernietigingskampen. Voor beiden zijn herinneringen op moeilijke momenten hun schuilplaats, een manier om het te overleven.
Zoals de moeder van Edith haar ooit vertelde: "We weten niet waar we naartoe gaan, we weten niet wat er gaat gebeuren, maar niemand kan dat wat je in je eigen gedachten stopt van je afpakken."
Wil jij jouw eigen keuzemogelijkheden vergroten?
Maak eens een afspraak voor een sessie Perfecte Perfectionist.
Of een Kennismakingsgesprek voor een uitgebreider coachtraject...
Verder lezen?
Interview: Edith Eva Eger, de ballerina van Auschwitz, danste voor Josef Mengele: ‘Het is de liefde die me heeft gered’. Lees je hier
Boek Eger: De keuze, Leven in vrijheid. Vind je o.a. hier
Boek Frankl: De zin van het bestaan. Vind je o.a. hier
En houd de Blogs over Persoonlijk Leiderschap in de gaten. De eerste eigenschap van effectief leiderschap volgens Covey is; Wees Proactief. Deze eigenschap draait om het vermogen om zelf je denken en handelen te kiezen. Het is een stap op de weg naar autonomie.
Online programma's
Download de 'Spaces' app van Wix en meld je aan bij “Talenteer Jezelf”. Zo blijf je op de hoogte en heb je makkelijk toegang tot de online programma's. Je kunt de online challenges ook op de website vinden.